1. Stemmata quid faciunt? quid prodest, Pontice, longo
2. sanguine censeri, pictos ostendere uultus
3. maiorum et stantis in curribus Aemilianos
4. et Curios iam dimidios umeroque minorem
5. Coruinum et Galbam auriculis nasoque carentem,
6. [quis fructus generis tabula iactare capaci
7. Coruinum, posthac multa contingere uirga
8. fumosos equitum cum dictatore magistros,]
9. si coram Lepidis male uiuitur? effigies quo
10. tot bellatorum, si luditur alea pernox
11. ante Numantinos, si dormire incipis ortu
12. luciferi, quo signa duces et castra mouebant?
13. cur Allobrogicis et magna gaudeat ara
14. natus in Herculeo Fabius lare, si cupidus, si
15. uanus et Euganea quantumuis mollior agna,
16. si tenerum attritus Catinensi pumice lumbum
17. squalentis traducit auos emptorque ueneni
18. frangenda miseram funestat imagine gentem?
19. tota licet ueteres exornent undique cerae
20. atria, nobilitas sola est atque unica uirtus.
21. Paulus uel Cossus uel Drusus moribus esto,
22. hos ante effigies maiorum pone tuorum,
23. praecedant ipsas illi te consule uirgas.
24. prima mihi debes animi bona. sanctus haberi
25. iustitiaeque tenax factis dictisque mereris?
26. agnosco procerem; salue Gaetulice, seu tu
27. Silanus: quocumque alto de sanguine rarus
28. ciuis et egregius patriae contingis ouanti,
29. exclamare libet populus quod clamat Osiri
30. inuento. quis enim generosum dixerit hunc qui
31. indignus genere et praeclaro nomine tantum
32. insignis? nanum cuiusdam Atlanta uocamus,
33. Aethiopem Cycnum, prauam extortamque puellam
34. Europen; canibus pigris scabieque uetusta
35. leuibus et siccae lambentibus ora lucernae
36. nomen erit pardus, tigris, leo, si quid adhuc est
37. quod fremat in terris uiolentius. ergo cauebis
38. et metues ne tu sic Creticus aut Camerinus.
39. his ego quem monui? tecum mihi sermo, Rubelli
40. Blande. tumes alto Drusorum stemmate, tamquam
41. feceris ipse aliquid propter quod nobilis esses,
42. ut te conciperet quae sanguine fulget Iuli,
43. non quae uentoso conducta sub aggere texit.
44. 'uos humiles' inquis 'uolgi pars ultima nostri,
45. quorum nemo queat patriam monstrare parentis,
46. ast ego Cecropides.' uiuas et originis huius
47. gaudia longa feras. tamen ima plebe Quiritem
48. facundum inuenies, solet hic defendere causas
49. nobilis indocti; ueniet de plebe togata
50. qui iuris nodos et legum aenigmata soluat;
51. hinc petit Euphraten iuuenis domitique Bataui
52. custodes aquilas armis industrius; at tu
53. nil nisi Cecropides truncoque simillimus Hermae.
54. nullo quippe alio uincis discrimine quam quod
55. illi marmoreum caput est, tua uiuit imago.
56. dic mihi, Teucrorum proles, animalia muta
57. quis generosa putet nisi fortia. nempe uolucrem
58. sic laudamus equum, facili cui plurima palma
59. feruet et exultat rauco uictoria circo;
60. nobilis hic, quocumque uenit de gramine, cuius
61. clara fuga ante alios et primus in aequore puluis.
62. sed uenale pecus Coryphaei posteritas et
63. Hirpini, si rara iugo uictoria sedit.
64. nil ibi maiorum respectus, gratia nulla
65. umbrarum; dominos pretiis mutare iubentur
66. exiguis, trito ducunt epiraedia collo
67. segnipedes dignique molam uersare nepotes.
68. ergo ut miremur te, non tua, priuum aliquid da
69. quod possim titulis incidere praeter honores
70. quos illis damus ac dedimus, quibus omnia debes.
71. haec satis ad iuuenem quem nobis fama superbum
72. tradit et inflatum plenumque Nerone propinquo;
73. rarus enim ferme sensus communis in illa
74. fortuna. sed te censeri laude tuorum,
75. Pontice, noluerim sic ut nihil ipse futurae
76. laudis agas. miserum est aliorum incumbere famae,
77. ne conlapsa ruant subductis tecta columnis.
78. stratus humi palmes uiduas desiderat ulmos.
79. esto bonus miles, tutor bonus, arbiter idem
80. integer; ambiguae si quando citabere testis
81. incertaeque rei, Phalaris licet imperet ut sis
82. falsus et admoto dictet periuria tauro,
83. summum crede nefas animam praeferre pudori
84. et propter uitam uiuendi perdere causas.
85. dignus morte perit, cenet licet ostrea centum
86. Gaurana et Cosmi toto mergatur aeno.
87. expectata diu tandem prouincia cum te
88. rectorem accipiet, pone irae frena modumque,
89. pone et auaritiae, miserere inopum sociorum:
90. ossa uides rerum uacuis exucta medullis.
91. respice quid moneant leges, quid curia mandet,
92. praemia quanta bonos maneant, quam fulmine iusto
93. et Capito et Tutor ruerint damnante senatu,
94. piratae Cilicum. sed quid damnatio confert?
95. praeconem, Chaerippe, tuis circumspice pannis,
96. cum Pansa eripiat quidquid tibi Natta reliquit,
97. iamque tace; furor est post omnia perdere naulum.
98. non idem gemitus olim neque uulnus erat par
99. damnorum sociis florentibus et modo uictis.
100. plena domus tunc omnis, et ingens stabat aceruos
101. nummorum, Spartana chlamys, conchylia Coa,
102. et cum Parrhasii tabulis signisque Myronis
103. Phidiacum uiuebat ebur, nec non Polycliti
104. multus ubique labor, rarae sine Mentore mensae.
105. inde ~Dolabella atque hinc~ Antonius, inde
106. sacrilegus Verres referebant nauibus altis
107. occulta spolia et plures de pace triumphos.
108. nunc sociis iuga pauca boum, grex paruus equarum,
109. et pater armenti capto eripietur agello,
110. ipsi deinde Lares, si quod spectabile signum.
111. [si quis in aedicula deus unicus; haec etenim sunt
112. pro summis, nam sunt haec maxima. despicias tu]
113. forsitan inbellis Rhodios unctamque Corinthon
114. despicias merito: quid resinata iuuentus
115. cruraque totius facient tibi leuia gentis?
116. horrida uitanda est Hispania, Gallicus axis
117. Illyricumque latus; parce et messoribus illis
118. qui saturant urbem circo scenaeque uacantem;
119. quanta autem inde feres tam dirae praemia culpae,
120. cum tenuis nuper Marius discinxerit Afros?
121. curandum in primis ne magna iniuria fiat
122. fortibus et miseris. tollas licet omne quod usquam est
123. auri atque argenti, scutum gladiumque relinques.
124. [et iaculum et galeam; spoliatis arma supersunt.]
125. quod modo proposui, non est sententia, uerum est;
126. credite me uobis folium recitare Sibyllae.
127. si tibi sancta cohors comitum, si nemo tribunal
128. uendit acersecomes, si nullum in coniuge crimen
129. nec per conuentus et cuncta per oppida curuis
130. unguibus ire parat nummos raptura Celaeno,
131. tum licet a Pico numeres genus, altaque si te
132. nomina delectant omnem Titanida pugnam
133. inter maiores ipsumque Promethea ponas.
134. [de quocumque uoles proauom tibi sumito libro.]
135. quod si praecipitem rapit ambitio atque libido,
136. si frangis uirgas sociorum in sanguine, si te
137. delectant hebetes lasso lictore secures,
138. incipit ipsorum contra te stare parentum
139. nobilitas claramque facem praeferre pudendis.
140. omne animi uitium tanto conspectius in se
141. crimen habet, quanto maior qui peccat habetur.
142. quo mihi te, solitum falsas signare tabellas,
143. in templis quae fecit auus statuamque parentis
144. ante triumphalem? quo, si nocturnus adulter
145. tempora Santonico uelas adoperta cucullo?
146. praeter maiorum cineres atque ossa uolucri
147. carpento rapitur pinguis Lateranus, et ipse,
148. ipse rotam adstringit sufflamine mulio consul,
149. nocte quidem, sed Luna uidet, sed sidera testes
150. intendunt oculos. finitum tempus honoris
151. cum fuerit, clara Lateranus luce flagellum
152. sumet et occursum numquam trepidabit amici
153. iam senis ac uirga prior adnuet atque maniplos
154. soluet et infundet iumentis hordea lassis.
155. interea, dum lanatas robumque iuuencum
156. more Numae caedit, Iouis ante altaria iurat
157. solam Eponam et facies olida ad praesepia pictas.
158. sed cum peruigiles placet instaurare popinas,
159. obuius adsiduo Syrophoenix udus amomo
160. currit, Idymaeae Syrophoenix incola portae
161. hospitis adfectu dominum regemque salutat,
162. et cum uenali Cyane succincta lagona.
163. defensor culpae dicet mihi 'fecimus et nos
164. haec iuuenes.' esto, desisti nempe nec ultra
165. fouisti errorem. breue sit quod turpiter audes,
166. quaedam cum prima resecentur crimina barba.
167. indulge ueniam pueris: Lateranus ad illos
168. thermarum calices inscriptaque lintea uadit
169. maturus bello Armeniae Syriaeque tuendis
170. amnibus et Rheno atque Histro. praestare Neronem
171. securum ualet haec aetas. mitte Ostia, Caesar,
172. mitte, sed in magna legatum quaere popina:
173. inuenies aliquo cum percussore iacentem,
174. permixtum nautis et furibus ac fugitiuis,
175. inter carnifices et fabros sandapilarum
176. et resupinati cessantia tympana galli.
177. aequa ibi libertas, communia pocula, lectus
178. non alius cuiquam, nec mensa remotior ulli.
179. quid facias talem sortitus, Pontice, seruum?
180. nempe in Lucanos aut Tusca ergastula mittas.
181. at uos, Troiugenae, uobis ignoscitis et quae
182. turpia cerdoni Volesos Brutumque decebunt.
183. quid si numquam adeo foedis adeoque pudendis
184. utimur exemplis, ut non peiora supersint?
185. consumptis opibus uocem, Damasippe, locasti
186. sipario, clamosum ageres ut Phasma Catulli.
187. Laureolum uelox etiam bene Lentulus egit,
188. iudice me dignus uera cruce. nec tamen ipsi
189. ignoscas populo; populi frons durior huius,
190. qui sedet et spectat triscurria patriciorum,
191. planipedes audit Fabios, ridere potest qui
192. Mamercorum alapas. quanti sua funera uendant
193. quid refert? uendunt nullo cogente Nerone,
194. nec dubitant celsi praetoris uendere ludis.
195. finge tamen gladios inde atque hinc pulpita poni,
196. quid satius? mortem sic quisquam exhorruit, ut sit
197. zelotypus Thymeles, stupidi collega Corinthi?
198. res haut mira tamen citharoedo principe mimus
199. nobilis. haec ultra quid erit nisi ludus? et illic
200. dedecus urbis habes, nec murmillonis in armis
201. nec clipeo Gracchum pugnantem aut falce supina;
202. damnat enim talis habitus [sed damnat et odit,
203. nec galea faciem abscondit]: mouet ecce tridentem.
204. postquam uibrata pendentia retia dextra
205. nequiquam effudit, nudum ad spectacula uoltum
206. erigit et tota fugit agnoscendus harena.
207. credamus tunicae, de faucibus aurea cum se
208. porrigat et longo iactetur spira galero.
209. ergo ignominiam grauiorem pertulit omni
210. uolnere cum Graccho iussus pugnare secutor.
211. libera si dentur populo suffragia, quis tam
212. perditus ut dubitet Senecam praeferre Neroni?
213. cuius supplicio non debuit una parari
214. simia nec serpens unus nec culleus unus.
215. par Agamemnonidae crimen, sed causa facit rem
216. dissimilem. quippe ille deis auctoribus ultor
217. patris erat caesi media inter pocula, sed nec
218. Electrae iugulo se polluit aut Spartani
219. sanguine coniugii, nullis aconita propinquis
220. miscuit, in scena numquam cantauit Orestes,
221. Troica non scripsit. quid enim Verginius armis
222. debuit ulcisci magis aut cum Vindice Galba,
223. quod Nero tam saeua crudaque tyrannide fecit?
224. haec opera atque hae sunt generosi principis artes,
225. gaudentis foedo peregrina ad pulpita cantu
226. prostitui Graiaeque apium meruisse coronae.
227. maiorum effigies habeant insignia uocis,
228. ante pedes Domiti longum tu pone Thyestae
229. syrma uel Antigones seu personam Melanippes,
230. et de marmoreo citharam suspende colosso.
231. quid, Catilina, tuis natalibus atque Cethegi
232. inueniet quisquam sublimius? arma tamen uos
233. nocturna et flammas domibus templisque paratis,
234. ut bracatorum pueri Senonumque minores,
235. ausi quod liceat tunica punire molesta.
236. sed uigilat consul uexillaque uestra coercet.
237. hic nouus Arpinas, ignobilis et modo Romae
238. municipalis eques, galeatum ponit ubique
239. praesidium attonitis et in omni monte laborat.
240. tantum igitur muros intra toga contulit illi
241. nominis ac tituli, quantum ~in~ Leucade, quantum
242. Thessaliae campis Octauius abstulit udo
243. caedibus adsiduis gladio; sed Roma parentem,
244. Roma patrem patriae Ciceronem libera dixit.
245. Arpinas alius Volscorum in monte solebat
246. poscere mercedes alieno lassus aratro;
247. nodosam post haec frangebat uertice uitem,
248. si lentus pigra muniret castra dolabra.
249. hic tamen et Cimbros et summa pericula rerum
250. excipit et solus trepidantem protegit urbem,
251. atque ideo, postquam ad Cimbros stragemque uolabant
252. qui numquam attigerant maiora cadauera corui,
253. nobilis ornatur lauro collega secunda.
254. plebeiae Deciorum animae, plebeia fuerunt
255. nomina; pro totis legionibus hi tamen et pro
256. omnibus auxiliis atque omni pube Latina
257. sufficiunt dis infernis Terraeque parenti.
258. [pluris enim Decii quam quae seruantur ab illis.]
259. ancilla natus trabeam et diadema Quirini
260. et fascis meruit, regum ultimus ille bonorum.
261. prodita laxabant portarum claustra tyrannis
262. exulibus iuuenes ipsius consulis et quos
263. magnum aliquid dubia pro libertate deceret,
264. quod miraretur cum Coclite Mucius et quae
265. imperii finis Tiberinum uirgo natauit.
266. occulta ad patres produxit crimina seruus
267. matronis lugendus; at illos uerbera iustis
268. adficiunt poenis et legum prima securis.
269. malo pater tibi sit Thersites, dummodo tu sis
270. Aeacidae similis Volcaniaque arma capessas,
271. quam te Thersitae similem producat Achilles.
272. et tamen, ut longe repetas longeque reuoluas
273. nomen, ab infami gentem deducis asylo;
274. maiorum primus, quisquis fuit ille, tuorum
275. aut pastor fuit aut illud quod dicere nolo.